PAPIERFORMATEN (DIN A-FORMATEN)

A0 = 840 × 1188 mm
A1 = 840 × 594 mm
A2 = 420 × 594 mm
A3 = 420 × 297 mm
A4 = 210 × 297 mm
A5 = 210 × 148 mm (148,5)
A6 = 105 × 148 mm (148,5)
A7 = 105 × 74 mm
A8 = 52 × 74 mm

A0: Affiches, stoepborden, banners, signalisatieborden, ...
A1: Affiches, reclameborden, banners, signalisatieborden, ...
A2: Affiches, posters, banners, signalisatieborden, ...
A3: Affiches, menukaarten, folders, flyers, signalisatieborden, ...
A4: Affiches, prijslijsten, folders, flyers, briefpapier, brochures, jaarverslagen, ...
A5: Uitnodigingen, kaarten, drankkaarten, flyers, brochures, notitieblokken, ...
A6: Ansichtkaarten, uitnodigingen, geboortekaarten, notitieblokjes, ...
A7: Klantenkaartjes, kortingskaartjes, stickers, tickets, bidprentjes, ...
A8: Stickers, klantenkaartjes, labels, kaartjes, ...

OPEN EN GESLOTEN FORMAAT
(OPEN OF GEVOUWEN FORMAAT)

Het open formaat van een drukwerk is het formaat in mm als het drukwerk opengevouwen is (bijv. een gevouwen kaart of een boekje). Het gesloten formaat is het formaat in mm van een dicht geplooid drukwerk. Wanneer het drukwerk niet geplooid wordt, dan is het open formaat identiek aan het gesloten formaat.

Voorbeelden:
A6 staand enkel is 105 b x 148 h
A6 staand dicht is 105 b x 148 h
A6 staand open is 210 b x 148 h

A4 staand enkel is 210 b x 297 h
A4 staand dicht is 210 b x 297 h
A4 staand open is 420 b x 297 h

GENAAIDE BOEKEN (HARDCOVER)

Een boek dat kwaliteit moet uitstralen en/of langere tijd moet meegaan, wordt vaak genaaid gebonden met een harde kaft. De kaft kan bekleed worden met linnen, kunststof of met een print. Een genaaid boek is duurzaam in gebruik maar daardoor ook duurder dan bijvoorbeeld een gelijmd boek. Het binnenwerk van een genaaid boek wordt gedrukt en gevouwen in katernen. Het boek blijft mooi openliggen wanneer je hem openlegt en je kunt er ook een leeslint in laten aanbrengen.

GELIJMDE BOEKEN (SOFTCOVER/PAPERBACK)

Een gelijmd boek is in de rug gelijmd. Een gelijmd boek is fragieler dan een gebonden boek. Voor deze gelijmde inbinding heb je een rugdikte nodig van minstens 3 mm. De rugdikte wordt bepaald op basis van het aantal pagina's en het papiergewicht. De frontcover, rug en backcover vormen één geheel. Het binnenwerk bestaat uit een stapel losse pagina's dat in de binnenkant van de rug vastgelijmd wordt.

RUGDIKTE BEPALEN

De rugdikte van een kaft kan pas berekend worden wanneer het aantal pagina's van het binnenwerk vast staat en weet welk grammage papier gebruikt gaat worden. Daarna kan je met deze informatie de rugdikte gaan bepalen.

De rugdikte bepaal je het beste door een aantal binnenwerken op elkaar te leggen, bijv. 5 stuks. Dan meet je met een liniaal de hoogte van deze 5 binnenwerken op elkaar en deel je deze hoogte door 5 (het aantal). Slechts één stapeltje binnenwerk opmeten is vaak lastiger af te lezen op een liniaal en daardoor minder exact.

ONTWERPTECHNISCH:
Wanneer u als vormgever de kaft definitief wilt gaan klaarmaken voor druk bij 3Plus, dan moet u bij ons even naar de rugdikte vragen. Wij gaan dit dan opmeten aan de hand van de reeds gedrukte binnenwerken of aan de hand van een stapel papier waarop gedrukt gaat worden.

GENIETE BROCHURE

Een geniete brochure wordt gedrukt in katernen van 4 pagina’s, daarna worden deze katernen in de juiste volgorde op elkaar gelegd, vervolgens geniet en gevouwen.

Digitale printsoftware bepaald aan de hand van de gekozen bindwijze, in welke volgorde er gedrukt moeten worden en of er ook rekening moet worden gehouden met kruip. Omdat een brochure dus altijd in een veelvoud is van 4 pagina's, heb je de volgende mogelijkheden aan het totaal aantal pagina’s: 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36, 40, 44, of 48 etc. Dit is niet oneindig, maar zelfs brochures van 64 pagina’s bestaan. Bij dikkere brochures moet rekening gehouden worden met de 'kruip' van het papier.

AANLEVEREN DRUKKLARE PDF:
De export naar een drukklare PDF van een brochure of tijdschrift dient gewoon ingesteld te blijven staan als losse pagina’s ("Pagina's") en niet naast elkaar als "Spreads".

KRUIP

Wanneer katernen voor een boek of brochure op de juiste volgorde op elkaar worden gelegd en dan in de rug gevouwen, ontstaat er een kruip van het papier rechts aan de verticale zijde waar je openslaat. Bij een heel dun boekje met dun papier is dit meestal verwaarloosbaar. Zodra er meer katernen op elkaar komen te liggen of het papier is dikker, ontstaat er een grotere kruip. Door schoon te snijden na het vouwen, is het boekje weer netjes recht aan alle kanten, maar bij een grote kruip kan dit een gevolg hebben voor de opmaak. De bladspiegel lijkt te zijn verschoven. Gelukkig bestaat er tegenwoordig software die hier rekening mee houdt.

AANLEVEREN DRUKKLARE PDF:
Bij het exporteren naar een drukklare PDF hoef je geen rekening te houden met de "kruip". Dit doet de software van een drukker die het boekje aan de hand van de gekozen bindwijze, aantal pagina’s en papierdikte op de juiste inslag zet. In de ontwerpfase is het wel sowieso verstandig en meestal ook fraai als er gekozen wordt voor een evenwichtige bladspiegel met ruime witmarges rondom.

KATERNEN

Een katern is een groot drukvel met daarop meerdere verschillende pagina’s gedrukt van een boek of brochure en daarna één of meerdere keren gevouwen. Er bestaat een wiskundige formule van de positionering van de pagina’s en het aantal keren vouwen waardoor wanneer de verschillende katernen van het hele boek op elkaar gelegd worden het hele boekwerk in de juiste paginavolgorde ligt. Tegenwoordig kan een drukker dat via software gemakkelijk instellen, laten berekenen en drukken.

ONTWERPTECHNISCH:
Een staande A4 brochure wordt bij ons op grote A3+ vellen gedrukt en daarna gevouwen en gesneden tot A4. Een katern is dan steeds opgebouwd uit vier A4 pagina's. Wanneer je een geniete brochure wilt van meer dan 4 pagina’s (4 pagina’s is 1 gevouwen A3, daar gaat dus geen nietje doorheen), dan moet je er rekening mee houden dat het aantal pagina's steeds uit een veelvoud van 4 zal bestaan (8, 12, 16, 20, etc.). Een staande A4 brochure van 8 pagina's bestaat uit twee liggende A3 vellen die in twee gevouwen worden. In het opmaakprogramma werk je met "Pagina's naast elkaar", dan heb je linker- en rechterbladzijden. De export naar een drukklare PDF is echter zoals altijd als losse pagina's ("Pagina's") en niet als "Spreads".

SELFCOVERING (SELFCOVER)

Selfcovering is de term voor een brochure/magazine waarvan de cover + binnenwerk in exact hetzelfde papier vervaardigd is. Veel soorten magazines lenen zich hier prima voor. Het maakt de productiekosten een stuk voordeliger dan wanneer de kaft in een ander dikker of specialer papiersoort gedrukt en afgewerkt wordt.
Dit kan er soms voor zorgen dat een magazine wat minder luxe uitstraalt, in dat geval kan men een middenweg kiezen en uitgaan vanuit de cover en kiezen voor een papiersoort die fraai is voor de cover en dan het binnenwerk ook daarin drukken. 3Plus kan u hierin goed adviseren.

WIRE-O BOEKEN (SPIRAALRINGEN)

Een studiewerk, brochure of catalogus kan ingebonden worden met metalen of plastieken spiraalringen. Een voordeel van deze bindwijze is dat het voordeliger is dan genaaid/gelijmd binden, maar daarnaast wordt deze bindwijze ook vaak gekozen omdat dit boekwerk praktisch open blijft liggen.

ONTWERPTECHNISCH:
Gelieve met de tekst/beeld min. 15 mm van de rand aan de rugzijde (spiraalzijde) te blijven zodat er geen perforatiegaten door eventueel beeld heen gaan. Deze perforatiegaten voor de wire-o zitten om en om, links en rechts in de marge (de rug). Netjes is om sowieso ruim wit rondom je bladspiegel te voorzien.

AFSCHEURSTROOK (PERFORATIELIJN)

We kunnen een afscheurstrook of perforatie voorzien in bijvoorbeeld inkomtickets, drankbonnen, loterijtickets, ...

ONTWERPTECHNISCH:
In de opmaak wordt de plaats voor een perforatielijn het best aangeduid als een stippellijn in een extra Pantonekleur. Zo weten we precies waar de perforatie moet komen en drukken we die stippellijn niet mee.

SCHOONSNIJDEN

Er wordt meestal gedrukt op grotere vellen papier (plano drukvellen) dan het formaat van het drukwerk zelf. Dit moet omdat er nog drukafloop, snijtekens en andere hulptekens bij op gedrukt moeten worden. Deze plano drukvellen worden na druk en eventuele afwerking rondom schoongesneden.

Omdat papier een levend materiaal is (zoals hout) zit er op elk vel een minimale verschuiving. Daarom vraagt drukwerk dat volledig bedrukt wordt om een extra drukmarge. Deze extra marge wordt “afloop” genoemd. Wanneer er rondom “afloop” is voorzien en er wordt schoongesneden, dan snijdt het mes door deze extra drukmarge. Wanneer je geen afloop zou voorzien en er wordt gesneden, dan is de kans groot dat er vellen zijn die een randje onbedrukt papier hebben en dat is niet gewenst.

ONTWERPTECHNISCH:
Zorg dat je een “Afloopgebied” rondom hebt ingegeven van 2 mm in je document en vervolgens ook werkelijk beeld in de drukafloop hebt voorzien in de opmaak en dat je bij het exporteren naar een drukklare PDF, de “snijtekens” en “afloop” aangevinkt hebt staan.

AFLOOP (DRUKAFLOOP, BLEED, AFLOOPGEBIED)

Je kunt de ondergrond in drukwerk blanco laten zodat je de kleur van het papier blijft zien of je kunt de ondergrond geheel of deels voorzien van bedrukking. Indien je hiervoor kiest moet deze bedrukking verder doorlopen (aflopen) dan tot daar waar gesneden gaat worden. Deze veiligheidsmarge heet "afloop" of "bleed". Bij ons is deze marge 2 mm rondom en deze voorkomt dat er na het snijden of uitkappen een wit strookje blanco papier zichtbaar is.

ONTWERPTECHNISCH:
Wij vragen onze klanten om steeds 2 mm afloop (bleed) te voorzien. In Adobe Indesign of -Illustrator is deze afloop gemakkelijk in te geven bij het maken van een "Nieuw document". Bij het exporteren naar een drukklare PDF moet je ervoor zorgen dat de “snijtekens” en “afloop” aangevinkt staan.
In Photoshop is deze optie er niet en moet je zelf even rekenen en je formaat wat groter ingeven bij "Nieuw...". Dus bijvoorbeeld een A5 van 148 b × 210 h, wordt dan inclusief 2 mm afloop rondom: 152 b × 214 h (mm). Handig is om daarna ook even hulplijnen te zetten op 2 mm van elke kant, zodat je er aan herinnerd wordt tijdens het ontwerpen. Een drukklare PDF hiervan maken doe je best in Indesign.

AFLOPEND VERSUS NIET-AFLOPEND DRUKWERK

Aflopend drukwerk wordt bedrukt tot op de rand.
Zodra dit het geval is moet er gezorgd worden voor extra afloop (bleed). Zie hierboven bij "Afloop".

Niet-aflopend drukwerk wordt niet bedrukt tot op de rand, je ziet dan onbedrukt papier.

KADERRANDJES

Wanneer ervoor wordt gekozen om niet-aflopend te ontwerpen, wordt er soms wel voor gekozen om tot vlak bij de rand bedrukking te voorzien. Waardoor een kaderrand ontstaat. Bijv. een kleurvlak (kleur of foto) of als lijn. Overigens kunnen kaderrandjes ook voorzien worden wanneer er wel aflopend wordt ontworpen.
Kaderranden vlak bij de snijrand kunnen het risico geven dat na het schoonsnijden ongelijke marges te zien zijn. Dit betreft minimale marges van 2, 3 of 4 mm, omdat ze zo minimaal zijn, kunnen ze na het snijden zichtbaar worden als ongelijke kanten.

ONTWERPTECHNISCH:
Zorg wanneer je kiest voor een kader of kaderrand vlak bij de rand, dat deze minimaal 5 mm van de rand blijft. Liever nog iets meer.

PERFOREREN (ROND GAATJE MAKEN)

Labeltjes die met een lintje of touwtje ergens aan gehangen moeten worden kunnen voorzien worden van een rond perforatiegaatje in diverse groottes. Denk aan bijvoorbeeld productlabeltjes of doopsuikerlabeltjes.

ONTWERPTECHNISCH:
De plaats en grootte voor een te voorziene gaatje wordt best in de opmaak aangeduid in een extra Pantonekleur. Deze extra Pantonekleur wordt niet meegedrukt.

HOEKEN AFRONDEN (AFGERONDE HOEKJES)

Met een afrondmachine kunnen de rechte hoeken van een kaart of boekje afgerond worden. Soms vraagt een bepaalde vormgeving om mooie afgeronde hoeken. Ook bij bijvoorbeeld verlijmde kaarten in verschillende kleuren papier kan dit extra mooi zijn.

ONTWERPTECHNISCH:
Zet eventuele paginacijfertjes ver genoeg uit de hoek zodat ze niet door het afronden ervan afvallen.

KAPPEN (UITKAPPEN, STANSEN)

Verpakkingen of drukwerk in een speciale vorm (bijv. een ronde label) of een speciale vorm in het drukwerk (bijv. een uitgesneden beeldmerk), kan voorzien worden door middel van een kapvorm (stansvorm). Een kapvorm is een blok(je) van hout met daarin een scherpe metalen vorm die deze vorm in het papier kan uitsnijden (uitkappen). Denk bijv. aan doosjes, deurhangers, ronde labels, documentatiemappen, bagagelabels, kaarthoesjes, gekke vormen. Een kapvorm kan ook rillijnen (vouwlijn) bevatten. Kapvormen zijn meermaals bruikbaar.
Wij hebben allerlei soorten kapvormen in ons archief die we u kunnen tonen. Er kan ook een nieuwe kapvorm gemaakt worden. Een nieuwe kapvorm laten maken brengt een éénmalige meerkost met zich.

ONTWERPTECHNISCH:
Indien er een nieuwe kapvorm gemaakt moet worden dan wordt deze als lijnvorm in één kleur (magenta of Pantonekleur) digitaal als vectorbestand aangeleverd. De uit te kappen vorm is een doorgetrokken lijn, een vouwlijn moet een stippellijn zijn. Indien er een kapvorm uit ons archief gebruikt gaat worden, leveren wij aan u een vectoriële lijntekening die je kunt gebruiken bij het ontwerpen.

SLIT (SNEETJE)

"Slitjes" zijn snedes in het papier. Deze kunnen voorzien zijn in de onderste flap van documentatiemappen om een visitekaartje in te schuiven. Er bestaan ook halve maan slitjes, die soms voorzien worden in papieren mapjes waarin bijvoorbeeld een cadeaubon of tickets geschoven kunnen worden.

ONTWERPTECHNISCH:
Rechte of halve maan slitjes zijn meestal onderdeel van een gehele kapvorm. Zie "Kappen" hierboven.

RITSEN (SLITTEN, KAPPEN TUSSEN VEL EN DRAGER, “TUSSEN VEL EN VLEES”)

Ritsen of slitten is het inkappen van een breeklijn in een stickervel om een stickertje gemakkelijk af te pellen. Dit soort "kaplijnen" hebben wij standaard in ons archief liggen, maar tegenwoordig wordt er meestal gekozen voor voorgeslitte stickervellen. Vooral kleine stickertjes bestaan in allerlei kant-en-klaar stickervellen. Zowel rechthoekige als ronde stickers. Breeklijnen (slitten) kunnen aan de voorzijde of aan de achterzijde zitten.

RILLEN (VOUWLIJN MAKEN)

Rillen is met een “bot afgerond mes” een rechte inslag geven op de plaats waar een vouwlijn moet komen. Dikker papier vanaf 170 g/m² wordt machinaal gerild voordat het wordt gevouwen. Dit is om te voorkomen dat het papier "breekt" daar waar je vouwt. Als papier "breekt" dan zie je kleine kreukjes of het papier vouwt gewoonweg niet mooi recht. Papiergrammages lichter dan 170g/m² hoeven niet gerild worden, deze kunnen onmiddellijk handmatig of machinaal gevouwen worden.

ONTWERPTECHNISCH:
Daar waar gerild moet worden, zet men net buiten het beeld gestippelde lijntjes (op dezelfde afstand als snijlijnen). Zorg wel dat naast de “Snijtekens” ook “Aflooptekens” aangevinkt staan bij het exporteren naar PDF. En controleer in de drukklare PDF of je inderdaad die rillijntjes ziet staan. Je kunt ook in je document “Witruimte rond pagina” instellen, dan moet je bij de export naar PDF: “Witruimte rond pagina opnemen” aanvinken.

VOUWEN (PLOOIEN)

Drukwerk kan handmatig of machinaal gevouwen worden. Dikker papier vanaf 170 g/m² wordt gerild alvorens het wordt gevouwen zodat er geen lelijke vouw ontstaat. Kaarten of folders kunnen gevouwd moeten worden. Katernen voor een boekwerk moeten gevouwd worden.

ONTWERPTECHNISCH:
Daar waar gerild/gevouwen moet worden, zet men net buiten het beeld gestippelde lijntjes (op dezelfde afstand als snijlijnen). Zorg wel dat naast de “Snijtekens” ook “Aflooptekens” aangevinkt staan bij het exporteren naar PDF. En controleer in de drukklare PDF of je inderdaad die rillijntjes ziet staan. Je kunt ook in je document “Witruimte rond pagina” instellen, dan moet je bij de export naar PDF “Witruimte rond pagina opnemen” aanvinken.

BLINDDRUKKEN (PREGEN, RELIËFDRUK)

Blinddrukken is een reliëf aanbrengen in of op het papier. Door de schaduwwerking is een afbeelding te zien. Deze techniek kan bepaald drukwerk een extra luxe uitstraling geven.
De vorm van een blinddruk (preeg) moet gemaakt worden en brengt een meerkost met zich mee. Deze preeg is wel meermaals bruikbaar.

ONTWERPTECHNISCH:
Indien er een nieuwe preeg gemaakt moet worden dan moet deze vorm in één kleur, digitaal als vectorbestand aangeleverd worden. In dit geval is het niet in lijnen, maar de vormen die de reliëf moeten gaan vormen moeten in je vectoriële tekening gevuld zijn met één kleur.

LAMINEREN (PLASTIFICEREN)

Een laminaat is een transparante zelfklevende plastieken laag die over een drukwerk wordt aangebracht. Doel van een laminaat is om het drukwerk te beschermen tegen krassen, vuil en vocht, of om het drukwerk een extra glanzende of matte look & feel te geven. We lamineren vanaf rol en deze kan langs één zijde of langs beide zijden van het drukwerk aangebracht worden (recto of recto verso lamineren). Er bestaat matte, glanzende of softtouch laminaat. We kunnen je dit tonen.

Er bestaan ook kant en klare pochetten in bijv. A5,  A4 of A3 formaat, daar steken we dan een vel in en dan wordt dit via verwarming aan elkaar gesmolten. Je heb dan altijd een plastic randje van ongeveer 5 mm rondom.

PAPIERGEWICHT (GRAMMAGE, G)

Het papiergewicht of grammage wordt uitgedrukt in gram (g) per vierkante meter. Een postkaart of naamkaartje voelt zwaar aan en heeft meestal een grammage van 300 of 350 g per vierkante meter. Het binnenwerk van een boek voelt lichter aan en wordt meestal op 100 tot 130 g per vierkante meter gedrukt. Flyers en brochures worden vaak op een grammage gedrukt van 100 à 120 g. We kunnen je diverse soorten papier tonen en laten voelen. Je kunt ook een stalenwaaier aanvragen.

MACO ( MACO PAPIER)

MACO staat voor Machine Coated Paper. Dit papier is voorzien is van één of meerdere strijklagen waardoor deze glad en glanzend is geworden (gestreken papier). Het drukresultaat is bij deze papiersoorten scherper en contrastrijker van kleur. Ideaal voor foto's, brochures en flyers. Dit papier is als het ware minder vezelig, of anders gezegd de vezels zijn kleiner en zitten zeer dicht op elkaar. Bij 3Plus kan je drukwerk op glanzende of halfmatte maco laten drukken (maco gloss of maco silk). We kunnen je deze papiersoorten tonen of toesturen. Soms voelt een MACO van 300 g dunner aan dan een OFFSET papier van 300 g. Je kan gelukkig kiezen voor een MACO van 350 g.

OFFSET PAPIER (UNCOATED PAPIER)

OFFSET papier is standaard ongestreken papier. Het bevat meer en grotere houtvezels doordat het niet gestreken is. Er zijn tal van soorten OFFSET papier, zowel effen als met structuur of patroon (gevergeerd of "linnen"). OFFSET papier voelt vaak stevig aan. Het drukresultaat kan vergeleken met MACO papier wel veel matter zijn - zowel qua glans als kleur - omdat het papier veel gemakkelijker drukinkt opzuigt.

GEVERGEERD PAPIER

Gevergeerd is een OFFSET papier met structuur/patroon. Denk aan tekenpapier of aquarelpapier. Dit kan ambachtelijk geschept papier zijn, maar tegenwoordig is dit meestal imitatie geschept papier. Het drukresultaat kan op een gevergeerd papier aangenaam verrassen maar kan ook teleurstellen. Indien u nog niet vertrouwt bent met gevergeerde papiersoorten raden wij aan om een proefdruk te maken.

PROEFDRUK

We raden onze klanten bijna altijd aan om een proefdruk te maken alvorens de gehele oplage te laten drukken. Verschillende papiersoorten kunnen verschillende eindresultaten geven.

ONTWERPTECHNISCH:
Als (beginnend) ontwerper kun je bijvoorbeeld eens een groot A3+ vel vol zetten met verschillende soorten opdruk: volvlakjes, verschillende lijndiktes, verschillende tinten, kleurige foto’s, zwart/wit foto’s, verschillende lettergroottes, licht gekleurde tekstjes in kleine lettergroottes, verlooptinten, etc. Afhankelijk van welk soort werkjes je als ontwerper maakt.

RECTO OF RECTO VERSO (RECTO/VERSO)

De voor- en achterzijde van een blad worden aangeduid als recto en verso. Bij een drukwerk dat slechts eenzijdig bedrukt wordt spreken we over recto druk, bij een tweezijdig bedrukt drukwerk spreken we over recto verso druk.

DUMMY

Een dummy is een voorbeeld- of testdrukwerkje, in elkaar gezet om te controleren of je een goed ontwerp aan het maken bent. Bijvoorbeeld bij het ontwerpen van een speciaal doosje. Een dummy wordt soms ook gemaakt om een drukafwerker te tonen wat het moet worden. Wij doen dit soms ook voor onszelf. We raden onze ontwerpers die bezig zijn met een speciale vorm, aan een dummy te maken omdat het een goed hulpmiddel is in de ontwerpfase. Vaak worden er dan tijdig belangrijke ontwerpfouten uitgehaald.

CMYK VERSUS RGB

CMYK zijn 4 kleuren drukinkten (Cyaan, Magenta, Yellow, Black).

RGB zijn digitale signalen in een beeldscherm (Rood, Groen, Blauw).

De kleuren op een beeldscherm kunnen verschillen met die van het drukwerk omdat het twee hele verschillende media zijn. Je kunt een geschikt beeldscherm kalibreren en trachten deze af te stemmen op een drukpers, maar het blijft lastige materie wegens de vele invloeden die kleur(waarneming) doen veranderen (warmte, licht, ...). Bijv. omgevingslicht die door de dag heen veranderd heeft invloed op de kleurbeoordeling van monitor versus afdruk. Voor de meeste ontwerpers is dit ook niet per se nodig omdat zij sowieso werken middels één of meerdere proefdruk(ken).